zdrowie intymne

Grzybica narządów płciowych

Grzybica narządów płciowych dotyczy znacznie częściej kobiet niż mężczyzn. Szacuje się że 3 na 4 kobiety zachorują co najmniej raz w życiu na to schorzenie.
Najczęstszym gatunkiem grzyba wywołującym grzybicę narządów płciowych jest Candida albicans (czyt. kandida albikans) – stąd często zamiennie używa się określenia kandydoza. Rzadko za grzybicę narządów płciowych odpowiadają inne gatunki grzybów. Kandydoza może być zaliczana do chorób przenoszonych drogą płciową, ponieważ jest to jedna z dróg szerzenia się choroby. Należy jednak pamiętać, iż nie jedyna. Kandydoza może wystąpić także u osób, które wcześniej nie współżyły seksualnie.

Jak dochodzi do rozwoju choroby?

Chorobę wywołują najczęściej grzyby z rodzaju Candida. Grzyby mogą zostać przeniesione na skórę i błony śluzowe okolic płciowych na drodze stosunku płciowego.
Do takich stanów zalicza się m.in. przyjmowanie antybiotyków, które niszczą fizjologiczne bakterie w okolicach płciowych, lecz nie grzyby, które wtedy łatwiej się namnażają.

Do innych stanów które sprzyjają wystąpieniu kandydozy okolic płciowych zalicza się:
– cukrzycę;
– zaburzenia odporności (wrodzone lub nabyte – w tym zakażenie HIV);
– częste współżycie;
– częstą zmianę partnerów seksualnych;
– seks oralno-genitalny;
– seks analny;
– stosowanie antykoncepcji (doustnych tabletek antykoncepcyjnych lub wkładki wewnątrzmacicznej);
– korzystanie z lubrykantów;
– przyjmowanie antybiotyków
– siedzący tryb życia
– nadmierna higiena
– obcisłe ubrania.

Objawy u kobiet

Objawy kandydozy mogą być mniej lub bardziej nasilone. Najczęstszym jest świąd okolic płciowych, któremu towarzyszą zaczerwienienie sromu oraz nieprawidłowa wydzielina z pochwy (gęsta, biała, bezwonna, „przypominająca twarożek”). Jeśli zapaleniu pochwy towarzyszy również zapalenie cewki moczowej, zwykle dołączają się szczypanie, pieczenie lub ból podczas oddawania moczu; nierzadko występuje częste parcie na mocz.

Objawy u mężczyzn

U płci męskiej grzybica okolic płciowych występuje rzadziej niż u kobiet. Jeśli do zakażenia doszło na drodze stosunku płciowego, objawy mogą pojawić się już po kilku godzinach. W tych przypadkach na skórze prącia pojawiają najczęściej białe grudki i/lub pęcherzyki wypełnione płynem. Wykwitom towarzyszy zwykle świąd i/lub bolesność.

Co zrobić w przypadku wystąpienia objawów?

W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy zgłosić się do specjalisty dermatologii i wenerologii lub ginekologii. Lekarz ustala rozpoznanie w oparciu wywiad i badanie lekarskie oraz wyniki badań pomocniczych (badanie wydzieliny z pochwy pod mikroskopem i/lub hodowli na specjalnym podłożu).

Leczenie

Kandydoza jest chorobą, która w większości przypadków łatwo poddaje się leczeniu. Najczęściej w terapii stosuje się miejscowe leki przeciwgrzybicze (w postaci kremów, maści, tabletek dopochwowych). Niektóre z nich dostępne są bez recepty, jednak lepiej udać się do lekarza, który potwierdzi diagnozę. Stosowanie powyższych leków „na własną rękę” może prowadzić do zmiany obrazu choroby, co może utrudnić późniejszą diagnostykę, nie wspominając o możliwych skutkach ubocznych. W przypadku, gdy stwierdzono u Ciebie kandydozę, nie ma konieczności leczenia partnera/partnerki seksualnej, jeśli nie występują u nich objawy.

Jeśli lekarz nie zaleci inaczej, to w większości przypadków nie ma konieczności powtarzania badania w kierunku grzybicy po zakończeniu leczenia. Nie dotyczy to oczywiście przypadków, gdy zmiany nie ustąpiły lub nawróciły po uprzednim wyleczeniu. Nie należy stosować samoleczenia domowymi sposobami, ponieważ jest nieskuteczne. Poza tym zmiany skórne okolic płciowych w przebiegu kandydozy zwiększają ryzyko nabycia innych chorób przenoszonych droga płciową (uszkodzona bariera skórna sprzyja przenikaniu innych drobnoustrojów).

Przykłady leków stosowanych w leczeniu kandydozy przedstawiono w poniższej tabeli.

Stosowanej kuracji nie należy przerywać. Objawy ustąpią po kilku dniach, aby kuracja była skuteczna i nie pojawiały się nawroty należy dokończyć zaleconą przez lekarza kurację.

Nawracająca kandydoza

Jeśli objawy kandydozy nawracają może to być objaw cukrzycy lub zaburzeń odporności. W takim przypadku należy udać się do lekarza w celu poszerzenia diagnostyki i wykonania dodatkowych badań.

Profilaktyka

Ryzyko kandydozy można zmniejszyć poprzez:

posiadanie stałego partnera, unikanie ryzykownych zachowań seksualnych;
noszenie bawełnianej, przewiewnej bielizny oraz unikanie noszenia obcisłych ubiorów (wiążą się one ze zwiększoną temperaturą i potliwością okolic intymnych, co sprzyja infekcji grzybiczej);
unikanie przebywania przez dłuższy czas w mokrym kostiumie kąpielowym;
unikanie nieuzasadnionego używania antybiotyków;
prawidłowe leczenie towarzyszących chorób przewlekłych (w tym cukrzycy);
stosowanie prezerwatyw (zmniejszają ryzyko nabycia choroby, lecz nie eliminują go w 100%);
niestosowanie irygacji pochwy;
częstą wymianę tamponów, podpasek, wkładek higienicznych;
unikanie gorących kąpieli.