Jest to choroba przenoszona drogą płciową, której czynnikiem sprawczym są bakterie – dwoinki rzeżączki (łac . Neisseria gonorrhoeae). W 2008 roku na świecie odnotowano aż 106 milionów zachorowań na rzeżączkę. Choroba występuje trzy razy częściej u mężczyzn, a szczyt zachorowalności przypada na wiek 15-29 lat. W przebiegu rzeżączki objawy najczęściej dotyczą narządów płciowych, odbytnicy, gardła oraz spojówek. Nieleczona może prowadzić do rozwoju poważnych powikłań.
Jak dochodzi do zakażenia rzeżączką?
Rzeżączka jest zaliczana do chorób przenoszonych droga płciową. Podczas kontaktu z ciałem zakażonej partnerki lub partnera, bakterie przenoszone są na błony śluzowe, co prowadzi do zakażenia.
Choroba może zostać przeniesiona na drodze stosunku waginalnego, analnego lub oralnego. Korzystanie z prezerwatywy zmniejsza ryzyko przeniesienia zakażenia na partnera, jednak nie eliminuje go w 100%.
Objawy rzeżączki
U kobiety i mężczyzny rzeżączka przebiega nieco inaczej. Z racji tego, że u mężczyzn częściej przebiega objawowo, notowana zachorowalność jest 3 razy większa u płci męskiej niż u płci żeńskiej.
Poza tym, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn rzeżączka może przebiegać w postaci:
– rzeżączkowego zapalenia odbytu i odbytnicy – ta postać rzeżączki, nabyta poprzez stosunki analne, najczęściej przebiega bezobjawowo lub rzadziej jako ból, świąd, wydzielina z odbytu;
– rzeżączkowego zapalenia gardła – jest następstwem stosunków oralnych z zakażoną partnerką/partnerem, w ponad 90% przypadków przebiega bezobjawowo;
-rzeżączkowego zapalenia spojówek – dotyczy noworodków matek chorych na rzeżączkę;
-rozsianego zakażenia rzeżączkowego – jest następstwem przedostania się bakterii do krwi i przebiega z objawami ogólnoustrojowymi (gorączką, bólami stawów); czasem występują charakterystyczne zmiany skórne. Jest to rzadka, lecz poważna postać zakażenia.
Co zrobić, gdy zauważyliśmy u siebie podane objawy?
W przypadku, gdy zauważyliśmy objawy, które pasują do powyższego opisu, powinniśmy zgłosić się do specjalisty dermatologii i wenerologii lub ginekologii (dot. kobiet).
Jak lekarz rozpoznaje chorobę?
Lekarz rozpoznaje chorobę na podstawie wywiadu, badania oraz odpowiednich badań pomocniczych.
Te ostatnie są ważnym uzupełnieniem diagnostyki. Szczególnie dotyczy to kobiet, z których nawet połowa chorujących na rzeżączkę może nie mieć żadnych objawów.
Do podstawowych badań w diagnostyce choroby należą:
– badanie wydzieliny z cewki moczowej męskiej lub żeńskiej/ szyjki macicy/odbytu/spojówek/gardła pod mikroskopem w zależności od zgłaszanych objawów;
– posiew materiału pobranego z wymienionych wyżej miejsc;
– testy DNA – rzadko wykonywane w Polsce ze względu na wysoki koszt.
Leczenie
Leczenia wymagają przypadki zarówno bezobjawowe jak i objawowe.
W przypadku rzeżączkowego zapalenia cewki moczowej, szyjki macicy, odbytnicy, gardła zalecanym sposobem leczenia jest zastosowanie ceftriaksonu w postaci jednorazowego zastrzyku domięśniowego oraz 2 g azytromycyny doustnie jednorazowo.
*Koszt kuracji może różnić się w zależności od apteki
Podczas leczenia oraz przez 7 dni od dnia jego zakończenia nie należy podejmować współżycia. Jeśli leczenie partnerki/partnera rozpoczęto później, czas ten wydłuża się.
Wizyta kontrolna powinna sie odbyć po ok. 2 tygodniach od zakończenia leczenia. Zaleca się, by powtórzyć wtedy test na rzeżączkę, ponieważ zdarzają sie przypadki bakterii opornych na zastosowane leczenie i zakażenie może dalej się utrzymywać.
Czy konieczne jest badanie i leczenie partnerki/partnera?
Partnerzy seksualni, z którymi osoba chora odbywała stosunki w czasie ostatnich 30 dni powinni być przebadani, a w razie stwierdzenia infekcji odpowiednio leczeni.
Jakie są korzyści z podjęcia leczenia?
Podjęcie leczenia zapobiega wystąpieniu groźnych powikłań oraz zakażeniu partnera seksualnego.
Jednorazowe wyleczenie rzeżączki nie chroni przed ponownym zakażeniem w przyszłości.
Profilaktyka
Ryzyko nabycia rzeżączki można zmniejszyć poprzez:
– Posiadanie stałej partnerki/partnera, unikanie ryzykownych zachowań seksualnych;
– Powstrzymanie się od współżycia, gdy u któregoś z partnerów występują opisane powyżej objawy, do czasu wyjaśnienia ich przyczyny;
– Stosowanie prezerwatyw (zmniejszają ryzyko nabycia choroby, lecz nie eliminują go w 100%).
Inne metody antykoncepcji nie chronią przed nabyciem zakażenia.
redaktor serwisu StrefaPrzyjemnosci.pl
autorka książek dla dorosłych